AIS
AIS staat voor Automatic Identification System. Het is een systeem waarmee o.a. positie, snelheid en scheepsnaam van het schip wordt verzonden en ontvangen via een radio signaal. Deze gegevens zijn erg handig voor navigeren, vooral bij slecht zicht.
De AIS gegevens worden net zoals een radar scherm en meestal over een navigatiekaart. Alle schepen boven 300 ton verplicht een AIS signaal uit te zenden. Binnenkort zullen ook schepen vanaf 100 ton verplicht worden het aan te zetten. Kleinere schepen en zelfs plezier jachten mogen ook zenden.
AIS werkt via marifoonkanaal 87 en 88. Een AIS is geen marifoon en daarom kunnen beide op dezelfde antenne. In in de praktijk zitten ze ze allebei op een aparte antenne. Het bereik is net als bij de marifoon beperkt tot zicht afstand (maximaal 30 mijl).
Minimae gegevens die worden verzonden bij AIS:
- naam en callsign
- lengte en breedte
- scheepstype
- MMSI nummer (Maritime Mobile Service Identity)
- IMO nummer
dGPS
Differential GPS (Global Positioning System)
DGPS staat voor Differential GPS. DGPS wordt gebruikt om de positie van de GPS-ontvanger nog nauwkeuriger weer te kunnen geven. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van de referentie van verschillende grondstations waarvan de positie EXACT is bepaald. Door deze positie te vergelijken met de ontvangen positie, kan er een afwijking worden berekend. Dit is de Differentie. Deze waarde wordt via grondstations verzonden oa in Markelo, Lopik en Goes. Het is dus wel zo dat als je op buiten het bereik van deze zenders komt, de dGPS gegevens niet meer beschikbaar zijn.
DSM
Digital Sounder Module.
Een DSM is een box die tussen de sonar / transducer / gever en het display (Raymarine 120W bijvoorbeeld) zit. Een Raymarine DSM400 HD zorgt er voor dat het vermogen dat nodig is aan de sonar wordt geleverd.
DSC
Digital Selective Calling.
Noodverkeer, uitgaande van een kuststation of van een zeeschip, kan worden voorafgegaan door het alarmsein welke bestaat uit twee sinusoïdale tonen van 1300 en 2200 hertz elk gedurende 250 milliseconden achtereenvolgend uitgezonden en dit gedurende minstens 30 seconden en ten hoogste 1 minuut. In de praktijk kan dit signaal vergeleken worden met de tweetonige alarmsirenes van de hulpdiensten. Het wordt uitgezonden om de aandacht van de luisterwacht te vestigen op een komende uitzending van een noodgeval of dringend bericht. Bij het ontvangen van een alarmsein moeten onmiddellijk alle uitzendingen worden gestaakt om de noodoproep te beluisteren en eventueel bijstand te verlenen. Het alarmsein wordt vooral gebruikt via de MF-frequentie 2182 kHz om de speciaal gebouwde middengolf-luisterwacht-ontvangers te activeren. Vanaf 1 febr. 1999, bij het invoeren van het GMDSS, wordt een noodoproep via een DSC uitgezonden. Een aantal Europese landen hebben echter besloten nog enkele jaren de luisterwacht op de noodfrequenties voort te zetten.
EGNOS
European Geostationary Navigation
Overlay Service De Europes versie/benaming van WAAS. Zie WAAS voor meer informatie.
FIX
Fix is de sterkte van het signaal dat je opvangt van de satellieten. Des te hoger de fix, des te beter is je ontvangst en dus ook je positiebepaling (bij meer dan 3 satellieten kan de afwijking voor een gedeelte worden weggemiddeld).
GMDSS
Global Distress en Safety System
Vanaf 1992 is er wereldwijd een nieuw alarmeringsysteem van start gegaan voor nood-, spoed en veiligheidsverkeer op zee. Alle schepen vallende onder de schepenwet moeten hier al vanaf 1 februari 1999 aan voldoen. Voor jachten blijft deelname vrijwillig, hoewel alarmeringen via de marifoon (VHF-16) vanaf 1 februari 2005 niet gehoord zullen worden.
GPS
Wat is GPS?
GPS staat voor Global Positioning System en is in het leven geroepen en wordt onderhouden door de Amerikaanse overheid. In eerste instantie met name bedoeld voor militaire doeleinden.
Het systeem bestaat uit een netwerk van 24 satelietten die rond de aarde draaien. Ieder van deze satellieten draait twee keer per dag in een vaste baan om de aarde en zendt een uniek signaal uit. Met een GPS-ontvanger kunnen deze unieke signalen worden opgevangen en verwerkt. Met behulp van deze informatie en een in de ontvanger ingebouwde almanak kan de GPS-ontvanger de positie berekenen en de verplaatsing registreren.
De GPS ontvanger ziet alleen de satellieten die op dat moment boven de horizon staan, meestal zijn dat er een stuk of zes. Overal ter wereld zijn deze te ontvangen. Het weer speelt hierbij geen rol. Het GPS systeem vertelt je dus altijd tot op enkele (15) meters nauwkeurig waar je op aarde bent. Steeds wordt de positie opnieuw berekend waardoor het mogelijk is om snelheid , richting en hoogte exact te bepalen. Verder wordt informatie gegeven over de exacte tijd, de zonsopkomst en ondergang.
Om te voorkomen dat de “vijand” ook gebruik kan maken van dit systeem, was er door de Amerikanen een kleine afwijking (SA) ingebouwd. Alleen de militaire GPS apparaten konden deze afwijking opheffen. Tijdens de golfoorlog was er echter een tekort aan militaire GPS apparatuur en is de SA tijdelijk uitgezet. En door gebruik van dGPS kan de afwijking worden berekend zodat het niet meer uit maakt of de SA aan of uit staat.
Garmin poortable GPS instrumenten: Bij gebruik van navigatiesoftware als bijvoorbeeld Route Europe of Citymaps zal de interne database van zo een programma niets anders doen dan jouw zoekopdracht naar een bepaalde stad of straat omzetten naar een waypoint, oftewel coördinaatpositie. Wil je een route berekenen? Kan ook, het programma berekent aan de hand van de coördinaten precies wat de afstand is, en doordat er restricties in het programma zitten gebouwd (je kan moeilijk dwars door het IJsselmeer van Amsterdam naar Groningen) berekent hij met behulp van meerdere van deze punten de meest ideale route die mogelijk is. Kortom, waypoints, navigatiesoftware en GPS zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
NMEA
National Marine Electronics Association.
Wat is NMEA?
De afkorting NMEA staat voor National Marine Electronics Association. Deze organisatie houdt zich bezig met het bevorderen van kennis en ontwikkeling bij de maritieme elektronica industrie en de markt die ze bedient. Het is een niet op winst gericht verband bestaande uit fabrikanten, distributeurs, dealers, opleidingsinstituten en anderen die geïnteresseerd zijn in maritieme electronische randapparatuur.
NMEA 0183
NMEA 0183 is de naam van een dataprotocol dat door de NMEA is ontwikkeld om maritieme instrumenten met elkaar te kunnen laten communiceren. De data wordt met een snelheid van 4800 baud verzonden in zogenaamde ‘zinnen’ (sentences). Deze zinnen bestaan uit een rij ASCII tekens. Elke zin begint met een $-teken, een tweecijferig zenderID en een driecijferig zinID, gevolgd door een reeks datavelden. De zin wordt afgesloten door een checksum en een carriage return + linefeed.
De NMEA heeft een groot aantal verschillende ‘zinnen’ gespecificeerd voor verschillende typen informatie. Deze standaard wordt door veel fabrikanten gebruikt. Het protocol laat echer ruimte om eigen ‘zinnen’ te definiëren, zogenaamde ‘propietary sentences’. Hierdoor komt het wel eens voor dat niet alle nautische apparatuur compatible is met elkaar.
Route Een route wordt vaak uitgestippeld van waypoint naar waypoint. Op die manier kan de ontvanger voor je bepalen wat de totale afstand van de route is, maar bijvoorbeeld ook de afstand tot het eerstvolgende waypoint of de waarschijnlijke aankomsttijd.
SA
Selective Availability.
SA is de standaard afwijking die de Amerikaanse strijdkrachten meegeven aan het signaal dat de satellieten uitzenden. Door deze afwijking had je (bijna) altijd een afwijking in je positiebepaling van ongeveer 15 tot 100 meter. Nu van deze afwijking echter geen sprake meer is zijn GPS-ontvangers voor de consumentenmarkt ineens een stuk nauwkeuriger. Dit kan oplopen tot een nauwkeurigheid van 10 meter.(sinds 4 mei 2000 opgeheven!)
Stuurboord
GRaS is Groen …. Wat is stuurboord en wat is de kleur?
GRaS is groen: Groen, Rechts aan Stuurboord. Om verwarring te voorkomen wordt er geen gebruik gemaakt van links en rechts. Het is maar net hoe je staat: kijk je richting de boeg, dan is rechts stuurboord, maar kijk je richting spiegel, dan is rechts ineens bakboord…. Je krijgt dan snel verwarring: “voor de kijkers rechts….”
Om verwarring te voorkomen wordt er gebruik gemaakt van stuurboord en bakboord. (dit wordt om de zelfde reden ook gebruikt in de luchtvaart)
Track
Als je een route hebt afgelegd dan wordt een track voor je opslaan. Het is een soort route, namelijk door elke 100 meter (of een andere afstand) de positie op te slaan en vervolgens deze punten met elkaar te verbinden. Op het scherm van je ontvanger kun je dan terugzien waar je allemaal bent geweest. Als je een software-pakket gebruikt en je ontvanger aan de pc hebt aangesloten, kun je deze track later ook over een kaart laten afbeelden, zodat je nog makkelijker het afgelegde traject kunt zien.
UTM
Universele Transversale Mercator-projectie
Een standaard gebruikt gridsysteem waarmee gemakkelijk coördinaten kunnen worden aangegeven en teruggevonden middels een easting en northing punt. In tegenstelling tot lengte en breedte gaat het hier om een rechthoekig lijnstelsel, waarbij de aarde verdeeld is in zones. Nederland ligt in zone 31U en 32U.
Waypoint
Wat is een Waypoint?
Letterlijk vertaald betekent waypoints ‘wegpunten’: posities op de weg dus. Maar wat heb je daar nu aan? Wel, elke coördinaat op deze aardbol heeft zijn eigen positie (zeg maar GPS-code), en die zijn uniek. Door nu zelf met behulp van je GPS-module waypoints bij te houden, is het mogelijk om achteraf een berekening te maken van het aantal kilometers je hebt afgelegd, en je kan precies zien hoe lang je over de route hebt gedaan. Het leuke van deze unieke ‘waypoints’ is dat je ze ook kan delen met anderen. Er zijn hele databases met waypoints, die routes uitzetten of specifieke locaties markeren. Zie bijvoorbeeld www.waypoints.com (zeevaarders), SwopNet GPS Waypoint database of Waypoint Base, voor collecties.
WAAS
Wide Area Augmentation System
Wat is WAAS ?
Het is een web van satellieten en grondstations die een GPS correctie signaal genereren, die er voor zorgen dat u een nog preciezere locatie geven. Hoeveel beter? Gemiddeld tot vijf keer beter. Een WAAS ondersteunende ontvanger geeft u in meer dan 95% van de gevallen een positie die preciezer is dan 3 meter. En daar hoeft u geen extra ontvanger systemen voor aan te schaffen of een abonnement af te sluiten.
WAAS staat voor Wide Area Augmentation System. Een systeem voor het opheffen van de fouten die ontstaan in de GPS positieberekening als gevolg van ionosferische afwijkingen in het GPS signaal. Het signaal wordt uitgezonden door de geo-stationaire inmarsat satellieten. Het Europese signaal ( van EGNOS ) wordt uitgezonden door de AOR-E satelliet die dan PRN nummer 33 heeft. Dezelfde satelliet verzorgt ook het WAAS signaal voor de Amerikaanse oostkust maar heeft daarvoor PRN nummer 35.
Het ontstaan van WAAS De Federal Aviation Administration (FAA) en de Department of Transportation (DOT) zijn WAAS aan het ontwerpen voor gebruik bij precisie vluchten. Dit namelijk omdat GPS alleen niet voldoet aan FAA’s navigatie eisen voor precisie, integriteit en beschikbaarheid. WAAS corrigeert GPS signalen die verlopen door atmosferische omstandigheden, timing en satelliet fout errors, en verzorgt vitale informatie over de algehele gesteldheid van de satelliet. Ondanks dat WAAS nog niet geschikt is voor de overheid, het systeem is wel bruikbaar voor particulier gebruik zoals vaarliefhebbers en voor recreatieve GPS gebruikers.
Hoe werkt het WAAS bestaat in Amerika uit circa 25 grondstations gepositioneerd over het gehele land, in Nederland is ons niet bekent hoeveel er geplaatst zijn. Verder bestaat het uit twee hoofdstations, gepositioneerd aan beide kanten van Amerika aan de kust deze stations verzamelen de informatie van alle andere grondstations en genereren een correctie signaal. Dit kan omdat de grondstations hun eigen locatie precies weten en dit dan verrekenen met het signaal dat ze van de satellieten doorkrijgen. Dit signaal kan namelijk zijn verlopen door atmosferische omstandigheden. Het correctie signaal word dan verzonden naar een of twee geostationaire satellieten, of satellieten met een positie over de evenaar. De informatie komt overeen met het standaard GPS signaal, wat betekend dat elke WAAS ondersteunende GPS ontvanger dit signaal kan lezen.
Wie kan er gebruik van maken. In principe iedereen die een GPS ontvanger heeft die ook WAAS ondersteund. Sinds April 2003 is WAAS ook in Nederland in werking gesteld.
Het WAAS satelliet nummers die uw moet zien verschijnen (nadat u Waas ingesteld heb in het menu van uw gps) is 33 voor Europa en 35 voor de USA!
WGS84
De standaard gebruikte kaartdatum voor GPS. Indien de datum van een gebruikte kaart niet bekend is, kan vaak het beste deze datum worden gebruikt.
Mis je een afkorting, mail het ons!