De clutch blijft niet vast zitten op mijn Raymarine SPX 5

Raymarine MKII wheeldrive ACU SPX S1 ST4000 E12093De clutch blijft niet meer vast zitten op mijn SPX5 stuurautomaat. Hij werkt zichzelf los – ik moet hem met een elastiek vastzetten om te kunnen varen. Ook maakt hij af en toe een piepend geluid bij de werking. Wat kan ik daar aan doen?

Ik neem aan dat het een Raymarine SPX5 met een Wheeldrive MKII stuurautomaat is, omdat er op een helmstok stuurautomaat geen clutch zit.

Er zijn reparatie/vervang setjes te krijgen voor nieuwe wheeldrive MKII. Die zorgen er voor dat de clutch weer goed grijpt.

Raymarine MKII Clutch kit wheeldrive S1 ST4000: A18084

Raymarine MKII Clutch kit wheeldrive ACu100 SPX-5 S1 ST4000 A18084

Raymarine wheeldrive MK2 aandrijfriem | A18083

Raymarine ST4000 MKII en S1 aandrijfriem A18083

Het piepend geluid lijkt wel of de getande snaar slipt of dat de kunststof bussen versleten zijn. Om er zeker van te zijn dat de Wheeldrive in de toekomst niet weer snel slijt, kijk dan ook of het schip zwaar stuur of zelf erg zwaar is, overweeg dan een hydraulisch of linear-drive systeem dat op de roerkoning wordt gemonteerd.

Raymarine SPX-5 stuurautomaat R18151Het instrument is zo gefabriceerd dat de gebruiker zelf deze reparatie kan uitvoeren. Bij twijfel, kan natuurlijk ook bij een servicepunt van Raymarine geraadpleegd om de Wheeldrive te laten onderzoeken (wellicht worden er onderzoekkosten in rekening gebracht). Even goed kijken/voelen of het zou helpen om de clutch te vervangen. Als je de indruk hebt dat hij wat slapjes knijpt, dan zou het reparatiesetje kunnen helpen. Het kan ook zijn (komt niet vaak voor) dat de casing van de wheeldrive is versleten, dan helpt een reparatieset niet namelijk.

In dit geval is het schip is 9,80 lang en 4 ton, dus ruim binnen de gestelde grenzen – en hij stuurt zeker niet zwaar. Wel worden er langere overtochten met de stuurautomaat mee gevaren, dus de automaat heeft er nogal wat uren opzitten.

Vervolg vraag:
Stel dat ik een lineaire drive aanschaf (de wheeldrive heeft volgens mij toch een beperkte levensduur), kan ik die dan aansluiten op de SPX5 computer? Ik weet dat ik dan een aparte aansluiting voor de clutch van de lineaire drive zal moeten maken, maar scheelt die SPX5 computer verder veel met de SPX10?

Vervolg antwoord:
De Raymarine SPX-5 stuurautomaat is er voor de Wheeldrive en Tillerdrive. De SPX-10 is voor de linear, rotary, hydraulische drives (type 1). SPX-30 voor type2 drives. Als je al een fluxgate (elektronisch kompas) aan boord hebt kan je ook alleen een SPX-10 nemen zonder de (standaard) meegeleverde fluxgate.

Als je gaat plaatsen zorg er voor dat je de aansluiting op het vlak of spanten overdimentioneerd. Er komen flinke krachten op deze lineardrives.

PRaymarine evolution autopilot ev200 sailpack P70 ev1 linear-drive type1 T70158ersoonlijk zou ik er dan ook een Raymarine ACU SPX S1 ST60+ Roerstand terugmelder M81105 er bij plaatsen. Hoeft niet volgens de specs, iets meer werk, maar wordt toch wel als beter sturen ervaren.

Omdat de SPX sinds juni 2013 niet meer in productie is, is de beste keuze de nieuwe Raymarine ACU-10 stuurautomaat (lees meer). Ook hier geld dat je een stuk mooier kan sturen als er een roerstandgever wordt gemonteerd en aangesloten word op de stuurautomaat.

Er zijn verschillende uitvoeringen van de Raymarine ACU-200. Je kan overwegen om een  Raymarine ACU200 pakket met linear-drive T70158 te kiezen met een P70 bedieningsinstrument. Pakketten zijn een stuk voordeliger dan losse componenten, kijk hier zeker naar.
Raymarine evolution EV2 kompas sensor autopilot E70097Je kan natuurlijk kiezen voor losse componenten, en de bestaande bedienings instrument gaat hergebruiken. Je zal dan het volgende nodig hebben een ACU200 stuurautomaat met EV1 kompassensor (de ACU heeft geen aansluiting meer voor een ‘oude’ fluxgate) een Linear drive (Type1) en een aantal netwerkonderdelen.

Raymarine SPX30 stuurautomaat met een P70R probleem

Mijn SPX30 stuurautomaat in combinatie met een Raymarine P70R paneel stuurt het roer naar ongeveer midscheeps wanneer de automaat naar AUTO wordt gezet. Dit blijft het systeem doen, ongeacht de op dat moment benodigde roeruitslag (loefgierigheid) teneinde koers te houden.

Dit leidt tot vervelende koersafwijkingen van soms meer dan 20 graden, die daarna met een gedempte trilling naar de gewenste koers wordt gecorrigeerd.

Is dit d.m.v. een instelling te veranderen z.d.d. de automaat de bestaande roeruitslag op het moment van AUTO selectie als “beginstand” accepteert??

Het betreft een (22 ton) toerzeiljacht.

Antwoord:

Raymarine fluxgate kompas gever M81190Normaal als je op auto drukt, is dat de koers waar het schip naartoe moet varen, het roer zou een beetje uitwijken maar niet zo veel als hier wordt omschreven . Het eerste wat ik zou controleren is het Raymarine fluxgate (electronisch kompas). Het lijkt er op dat daar een probleem is. Misschien is er om een of andere reden een verstoring in het magnetisch veld gekomen. Misschien zijn er blikjes eten of drinken in de buurt gekomen, is er een elektrische motor/pomp in de buurt.

Heel belangrijk is de stand van de fluxgate kompas, deze moet verticaal staan. dit kan je zien aan de pijl op het kompas. Je kan met een Sea Trial de SPX suurautomaat calibreren, dit is echt noodzakelijk. Met deze SeaTrial kan je met een getal zien of er een probleem is met het magnetisch veld om de fluxgate heen. Als er problemen blijven bestaan en als mogelijk is, het fluxgate kompas los halen en op een plek buiten het schip plaatsen en opnieuw de kalibratie uitvoeren van de stuurautomaat.

Het fluxgate kompas kan defect zijn, deze zou je kunnen laten testen bij een Raymarine servicepunt. Een vervangende Raymarine fluxgate kompas heet bestelnummer: M81190

Misschien een vreemde opmerking: beginstand is de koers waar het schip naartoe moet worden gestuurd, misschien staat er een waypoint in de stuurautomaat? Die er uit halen.

Kalibreren van de Raymarine SPX stuurautomaat

Wat wel erg belangrijk is, is de kalibratie van de stuurautomaat. Je moet namelijk een rondje (of meer!) varen om het kompas te kalibreren. Je moet dit proces helemaal uitvoeren. Hiermee compenseer je het magnetisch veld van het schip. Na het kalibreren zie je een waarde op het display. Het systeem berekent de deviatie en moet lager zijn dan 15 graden. Als het afwijkingsgetal groter is dan 15° of als op het display geen afwijkingswaarde wordt weergegeven, wordt het kompas beïnvloed door ijzerhoudende voorwerpen op uw boot. Verplaats het kompas naar een betere locatie. Op stalen boten zijn hogere afwijkingswaarden acceptabel. In de handleiding is te vinden hoe je in het menu het kompas kan kalibreren. Door Raymarine wordt aangeraden dit elk jaar uit te voeren.

Raymarine SPX compas calibreren seatrial menu

Demping van de Raymarine SPX stuurautomaat

Je kan de demping van de stuurautomaat instellen, maar dat lijkt mij in dit geval niet de oplossing. Controleer of deze instellingen op default staan. Boten kunnen aanzienlijk variëren op het gebied van roerrespons. Door de roeruitslag aan te passen, kunt u de stuurkarakteristieken van het SPX-5 Tillersysteem wijzigen. Rudder Gain is een maatstaf voor de roeruitslag die het SPX-5 Tiller-systeem toepast om koersfouten te corrigeren: een hogere instelling betekent dat meer roeruitslag wordt toegepast. Je kan veel instellingen handmatig invoeren. Vaak is het voltooien van de zogenaamde SeaTrial genoeg en zijn de optimale instellingen automatisch opgeslagen.

Raymarine SPX rudder gain seatrial voorbeeldHelaas heb ik geen reactie van de vrager ontvangen…

 

Kan ik het SeaTalk NG netwerk voeden met een SPX-5 stuurautomaat

Raymarine SPX-5 Smartpilot stuurautomaat E12203 SeaTalk next generationIs het mogelijk om het SeaTalk Next Generation netwerk te voeden met de stuurautomaat Raymarine SPX-5.

Nee, het is niet mogelijk om het Raymarine SeaTalk Next Generation netwerk van voeding te voorzien met een Raymarine SPX-5 stuurautomaat. Met de SPX-10 en SPX-30 is dat wel mogelijk , hier is een schakelaar beschikbaar op de printplaat.

Raymarine STNG Voedingskabel 1 mtr Spur naar 12VDC A06049Je moet zelf het netwerk gaan voeden met een Spur-voedingkabel. Deze STNG Voedingskabel 1 mtr naar 12VDC heeft bestelnummer en prijs: A06049

Kijk hier voor een voorbeeld om een Raymarine SPX-10 aan te sluiten.

 

Raymarine SPX-5 Tillerpiloot pakket E12203 uitpakken youtubeRaymarine SPX-5 Tillerpiloot pakket E12203 uitpakken

Overzicht van de Raymarine SPX stuurautomaten

De Raymarine SPX stuurautomaten zijn in verschillende uivoeringen te krijgen hier onder staat een overzicht van de verschillende uitvoeringen:

  • E12203 Raymarine SPX-5 voor helm besturing tot 6 ton (tiller pilot pakket)
  • E12204 Raymarine SPX-5 grand prix voor helm besturing tot 7,5 ton (pilot pakket)
  • E12201 Raymarine SPX-5 voor stuurwiel besturing (wheel drive pakket)
  • R18151 Raymarine SPX-5 voor helm en stuurwiel besturing
  • E12198 Raymarine SPX-10 voor aansturing elektromotoren (elektrisch/hydraulisch)
  • E12199 Raymarine SPX-30 voor aansturing elektromotoren (elektrisch/hydraulisch)
  • E12205 Raymarine SPX-SOL voor aansturing solenoid
  • E12195 Raymarine SPX-D10 voor aansturing van een ZF saildrive

Raymarine SPX-5 helmbesturing pakket

De uitvoering voor de SPX-5 is nog steeds in een pakket te verkrijgen. De Raymarine SPX 5  helmbesturing pakket heeft bestelnummer en prijs: E12203

In dit Raymarine SPX-5 helmbesturing pakket wordt het volgende geleverd

  • 1x Raymarine SPX-5 stuurautomaat
  • 1x Raymarine ST6002+ Plus bediening instrument
  • 1x tiller drive (helmstok besturing)
  • 1x fluxgate kompas

In de toekomst zal Raymarine geen pakketten meer verkopen. De laatste pakketten zijn nog leverbaar maar op = op. Raymarine heeft er voor gekozen om alles los te gaan verkopen. Best jammer, want de pakketten zijn best voordelig, klik hier voor een rekenvoorbeeld.

UPDATE:
De SPX is niet meer leverbaar de vervanger is de Raymarine ACU stuurautomaat.

Raymarine stuurautomaat SPX SOL E12205

Raymarine SPX SOL stuurautomaat E12205 met aansluit blokkenDeze Raymarine SPX SOL stuurautomaat is alleen geschikt voor de hydrauliche systemen die met zogenaamde solenoid kleppen worden aangestuurd. Aan de buitenkant zie je geen verschil met de andere SPX stuurcomputers. Je ziet ze niet vaak, en dat is best raar want het verbruik zal minder zijn dan de SPX10 of SPX20. De Raymarine SPX SOL heeft bestelnummer en prijs: E12205. Deze SPX SOL stuurautomaat wordt gebruikt bij grotere schepen met een groter stuurcilinder op het  roer. Als de cilinder groter is, dan moet er ook meer hydraulische olie worden verplaatst, je kan dan gebruik maken van een PTO  aangesloten op de motor, of je maakt gebruik van de constant running hydraulische pomp.


Raymarine SPX SOL corepack E13305 Unboxing

PCB aansluitingen van de Raymarine SPX SOL stuurautomaat

Verschil van de Raymarine SPX SOL stuurautomaat

Raymarine spx SOL stuurautomaat E12205 solenoid aansluiting met diodeDe Raymarine SPX SOL stuurautomaat heeft op de aansluitingen van de pomp andere aansluitingen, geen hoogvermogen FET (transistoren) maar een aansluiting voor het aansturen van een relaisspoel (solenoid). Vergeet ook niet dat een spoel van een solenoid,  net zoals een gewoon relais, een tegen EMK maakt. Om er voor de zorgen dat de FET’s beschermd worden kunnen er diodes worden geplaatst. De richting is wel belangrijk. Hij is dus echt niet te gebruiken voor het aansturen van een omkeerbare hydraulische pomp.

Hydraulische pomp van de Raymarine SPX SOL stuurautomaat

De pomp die de Raymarine SPX SOL stuurautomaat gebruikt is de zogenaamde constant running pomp. Deze pomp heeft de grootste olie opbrengst en is geschikt voor grote hydraulische-roer-cylinders. De winst wordt gehaald door een pomp continu 1 richting te laten draaien, een dikke pomp. Door nu niet de richting van de motor steeds te veranderen (zoals normaal) stuur je nu kleppen aan die op de pomp zitten. Het omdraaien van een elektrische serie motor kost veel energie, en je zit met een enorme belasting (EMK) die moet worden overwonnen.

Slaap stand van de Raymarine SPX SOL stuurautomaat

Raymarine spx SOL stuurautomaat E12205 aansluiten sleep schakelaarEr is op de stuurautomaat een aansluiting voor een schakelaar waarmee de automaat in slaap kan worden gezet. Met deze schakelaar wordt de SPX automaat uitgeschakeld, maar de voeding voor het SeaTalk netwerk en het SeaTalkNG netwerk is dan wel beschikbaar. Dit bespaart stroom voor de lange rijzen.

 

Automatisch de hydraulische pomp aansturen met relais

Het lijkt er misschien op dat deze pomp continue moet draaien, dat hoeft niet zo te zijn. Meestal wordt de motor van de pomp aan en uit gezet op het schakelpaneel. Maar het is ook mogelijk om dit automatisch door de stuurautomaat te laten doen. Het is mogelijk om de grote hydraulische pomp aan en uit te zetten met behulp van een relais op de aansluiting van de clutch. (klik op de foto hiernaast)
Als je op de clutchaansluiting een relais (wellicht een ‘solid state’ relays) zet, dan wordt de pomp geactiveerd als je op de ‘Auto’ toets van het bedieningspanneel wordt geactiveerd. Dit kan met de Raymarine P70, Raymarine P70R, ST6002+ Plus of inmiddels ook op de grotere multifuncionele plotter displays e95, e125 en c95 en c125. Let op de ‘Auto’ knop zit niet op de Raymarine e7 MFD.

Bediening van de constant running pump

Als de stuurautomaat in “standby” staat dan wordt het relais niet bekrachtigd, de pomp draait niet. Om de pomp te laten starten kan je de volgende toetsen gebruiken

  • Autopilot, wanneer je auto toets indrukt start de CR pump automatisch
  • Power steer, wanneer je mode toets indrukt start de CR pump automatisch

Raymarine SPX SOL stuurautomaat aansluitingen

Raymarine spx SOL stuurautomaat E12205 solenoid aansluiting met diode

Raymarine SPX SOL hydraulische constant running pomp

Raymarine constant running pump E12171 voor de SPX SOL stuurautomaatDe Raymarine SPX SOL kan alleen gebruikt worden voor pompen met een solanoid kleppen systeem. Raymarine levert 2 soorten een 12 V versie en een 24V versie. Lees even de handleiding voordat je aan de slag gaat.

  • E12171 Raymarine Constant Runningpomp 3 tot 4,5 liter, 12VDC
  • E12172 Raymarine Constant Runningpomp 3 tot 4,5 liter, 24VDC

 

 

 

Roerstandgever en de Raymarine SPX SOL stuurautomaat

De Raymarine SPX SOL stuurautomaat is de enige die door Raymarine aangewezen wordt die NIET zonder Raymarine roerstandgever kan werken. De andere SPX stuurautomaten hebben toch een indicatie hoe lang een pomp (SPX 10 20 30) of een elektromotor (SPX 5) aan staat. Door gebruik van solenoids kan de automaat nooit weten hoe het roer staat of hoeveel er eerder gecorrigeerd is.

Raymarine ST6001 bediening instrument aansluiten op een Raymarine SPX stuurautomaat

Raymarine ST6001+ plus autopilot met productnummerE12098Rond 2000-2001 is er een verandering geweest in de Raymarine ST6001 display. Rond deze tijd is er een Raymarine ST6001+ versie gekomen. Het ene instrument is wel volledig compatible met SXP stuurautomaat, de andere gedeeltelijk. Waarschijnlijk is deze Raymarine ST6001 aangesloten op S1, S1G, S2, S2G, of S3 stuurcomputer.

Een klein verschil een plusteken. Maar let hier wel op. Dus als je een systeem moet vervangen houd er rekening mee dat de bediening instrumenten zonder Smart Pilot logo) geen autolern kunnen gebruiken.

 

Raymarine Smart Pilot logo is compatible met SPX stuurautomaatAls er een Raymarine ST6001 (zonder Smart Pilot logo) stuurautomaat bedieningsinstrument op een Raymarine SPX autopilot wordt aangesloten, dan werkt hij zonder problemen. Alleen heeft de Raymarine ST6001 geen optie om de autolearn uit te voeren. Je hebt dus niks aan de mooie interne gyroscoop.

Autolern voor SPX (SmartPilot X) autopilots werkt zonder beperking in combinatie met deze bedieningsinstrumenten (met SmartPilot logo):

Er zijn (nog) pakketten te koop waar je voordelig een ST6002+ instrument kan kopen. Deze paketten zijn nog tot het eind van dit jaar te koop, daarna zijn de pakketten niet meer te krijgen. Hiernaast het Raymarine SPX-5 Tillerpiloot pakket met Raymarine ST6002+ instrument. Het pakket heeft bestelnummer en prijs: E12203

Het SPX-5 Tillerpiloot pakket zonder instrument: E12137 kost 952 Euro.
Het SPX-5 Tillerpiloot pakket met ST6002+ instrument: E12203  kost 1303 Euro.
Het verschil is 351 euro.
Een los ST6002+ instrument: E12098-P kost 589 Euro.
Het voordeel is dan 238 EURO

Fikse korting op ST6002+ Plus stuurautomaat instrument bij een SPX-5 pakket

Ik zat al eerder te kijken naar het pakket van de Raymarine SPX-5 Tillerpiloot. Meestal scheelt het niet zo veel, maar dit is toch wel heel aantrekkelijk naar mijn mening.

 

Ik zal het even voorrekenen met de Raymarine adviesprijzen van januari 2012:

Het SPX-5 Tillerpiloot pakket zonder ST6002+ instrument: E12137 kost 952 Euro.
Het SPX-5 Tillerpiloot pakket met ST6002+ instrument: E12203  kost 1303 Euro.
Het verschil is 1303-952 = 351 euro.

Een los ST6002+ instrument: E12098-P kost 589 Euro.

Dus heb je een ST6002+ instrument voor 589-351 = 238 EURO minder!

Er zijn (nog) pakketten te koop waar je (heel) voordelig een ST6002+ instrument kan kopen.

Deze paketten zijn nog tot het eind van dit jaar te koop, daarna zijn de pakketten niet meer te krijgen. Hiernaast het Raymarine SPX-5 Tillerpiloot pakket met Raymarine ST6002+ instrument. Het pakket heeft bestelnummer en prijs: E12203

Raymarine ST6000 bediening instrument aansluiten op een Raymarine SPX stuurautomaat

De Raymarine ST6000 bediening instrument heeft geen smartpilot logo rechts in het beeld. De Raymarine SPX (Smart Pilot X) autopilots hebben een software optie en intern een gyro. Dit is de zogenaamde autolearning.

Als er een Raymarine ST6000 stuurautomaat bedieningsinstrument op een Raymarine SPX autopilot wordt aangesloten, dan werkt hij zonder problemen. Alles wat de Raymarine ST6002+ kan doet de Raymarine ST6000 ook. Alleen heeft de Raymarine ST6000 geen optie om de autolearn uit te voeren. Je hebt dus niks aan de mooie gyro die kan niet worden gebruikt.

Dus als je een bestaande stuurcomputer wilt vervangen met een SXP stuurcomputer, houd er rekening mee dat de Raymarine ST6000 autopilot bediening instrumenten (zonder Smart Pilot) geen autolern kunnen gebruiken.

Autolern voor SPX (SmartPilot) autopilots werkt in combinatie met deze bedieningsinstrumenten (SmartPilot):

Er zijn (nog) pakketten te koop waar je (heel) voordelig een ST6002+ instrument kan kopen. Deze paketten zijn nog tot het eind van dit jaar te koop, daarna zijn de pakketten niet meer te krijgen.
Hiernaast het Raymarine SPX-5 Tillerpiloot pakket met Raymarine ST6002+ instrument. Het pakket heeft bestelnummer en prijs: E12203

Het SPX-5 Tillerpiloot pakket zonder instrument: E12137 kost 952 Euro.
Het SPX-5 Tillerpiloot pakket met ST6002+ instrument: E12203  kost 1303 Euro.
Het verschil is 351 euro.
Een los ST6002+ instrument: E12098-P kost 589 Euro

WINST: 238 EURO !