Rond januari 2023 zijn er veranderingen aangekondigd voor het marifoon communicatiesysteem VDES (VHF Digital Data Exchange System) voor marifoons. Er zijn wijzigingen nodig in de gebruikte kanalen die worden gebruik. Deze verandering is alleen binnen Europa en is nodig om de het VDES in te kunnen voeren. De officiële invoering zal 1 januari 2024 zijn. Er is al veel over te lezen hieronder de belangrijke punten en de plannen voor de toekomst.
Wat houden de VDES-wijzigingen in:
De VDES is een maritiem communicatiesysteem voor digitale berichtgeving. Voor de introductie van VDES zal een aantal VHF-kanalen gewijzigd worden die nu gebruikt worden voor analoge spraakcommunicatie.
Wanneer:
Het VHF Data Exchange Systeem (VDES) wordt per 1 januari 2024 officieel in gebruik genomen. De onderstaande kanalen zijn dan niet meer beschikbaar voor analoge spraakcommunicatie.
Wat te doen:
Dit betekent dat gebruikers tot het einde van dit jaar nog probleemloos gebruik kunnen maken van de huidige VHF met bestaande zenders, al raden we wel aan om ervoor te zorgen dat de VHF “VDES ready” is voor die tijd.
Kanaalnummers:
Als onderdeel van VDES zijn er enkele nieuwe kanaalnummers waaronder 1027 (kanaal 27) en 1028 (kanaal 28). Dit is geen nieuwe ruimte op de VHF-band, het is een andere manier om dezelfde oude ruimte toe te wijzen. Kanaal 27 is een duplex kanaal, wat betekent dat het schip op een andere frequentie zendt dan het walstation. Die worden gesplitst, zodat ze apart beheerd kunnen worden. 1027 is de oude zendfrequentie van het schip en 2027 is de oude zendfrequentie van het walstation.
|
Kanaal |
Oud | Nieuw |
|---|---|---|
|
24 |
Analoge spraak (duplex) |
Digitaal |
|
25 |
Analoge spraak (duplex) |
Digitaal |
|
26 |
Analoge spraak (duplex) |
Satelliet |
|
27 |
Analoge spraak (duplex) |
Kanaal wordt gesplitst in:
|
|
28 |
Analoge spraak (duplex) |
Kanaal wordt gesplitst in:
|
|
84 |
Analoge spraak (duplex) |
Digitaal |
|
85 |
Analoge spraak (duplex) |
Digitaal |
|
86 |
Analoge spraak (duplex) |
Satelliet |
Privekanalen:
Naast de wijzigingen die zullen worden aangebracht aan de reguliere lijst met VHF-kanalen, zal er ook een wijziging zijn m.b.t. de privékanalen voor België. Kanaal 96, dat vroeger het kanaal was om met jachthavens te communiceren, wordt gewijzigd naar kanaal 31. Dit kanaal wordt overigens al jaren in Nederland gebruikt als privékanaal. Huidige Belgische gebruikers die in België varen, kunnen de instelling van het Nederlandse privékanaal in hun unit selecteren, zodat kanaal 31 voorhanden en te gebruiken is.
- Website RDI:
https://www.rdi.nl/documenten/publicaties/2022/12/14/wijziging-marifoonkanalen - Website BIPT:
https://www.bipt.be/consumenten/publicatie/mededeling-vdes-programmatie-van-marifoons
Raymarine marifoons
Alle marifoons zijn nog steeds legaal te gebruiken. Maar je mag/moet de kanalen niet gebruiken die opnieuw zijn toegewezen aan VDES.
Software updates:
Voor de actuele marifoons zorgt Raymarine ervoor dat er in de komende maanden een software-update komt die het toestel volledig gereed maakt voor VDES. Dit zijn de marifoons:
- Ray50 (niet meer nieuw leverbaar)
- Ray52
- Ray53
- Ray60 (niet meer nieuw leverbaar)
- Ray63
- Ray70 (niet meer nieuw leverbaar)
- Ray73
- Ray90
- Ray91
Update nodig voor nieuwe marifoons?
Nieuwe marifoon vanaf augustus 2023 zijn al geprogrammeerd met de nieuwe kanalen. Sinds juli/augustus 2023 is er een update beschikbaar voor de marifoons voor augustus. Via de link kan je de update downloaden voor deze marifoons: Ray50/ Ray52/ Ray53/ Ray60/ Ray63/ Ray70/ Ray73/ Ray90/Ray91 & 2e Station Handset.
(kies wel de juiste download voor de juiste MFD)
Release Date: July 2023
https://www.raymarine.nl/nl-nl/download/ray53-ray63-ray73-2nd-station-handset-software
Oude kanalen nog beschikbaar?
Raymarine heeft besloten om de verouderde duplexkanalen selecteer baar te laten. De gebruiker is verplicht eerst de huidige publicaties te raadplegen en het juiste kanaal te selecteren. De toegewezen-VDES duplexkanalen zijn in Europa niet meer in gebruik en mogen niet worden gebruikt. Maart als je buiten Europa komt dan kan je deze oude kanalen nog steeds gebruiken.
Ik moet updaten, hoe gaat dat?
Marifoons die hierboven zijn genoemd kunnen via een MFD met LightHouse 2, 3 of 4 (een Axiom, eS, gS etc.) worden geüpdatet. Dat gaat via het STNG netwerk, de marifoon moet dan wel aangesloten zijn op een STNG netwerk. Er zullen duidelijke update-instructies worden voorzien vanuit Raymarine. Je kan de update op de site van Raymarine ophalen en via de MFD op de marifoon zetten. Of je verbindt de MFD via WiFi op het internet (of hotspot via de mobiel) en zoekt naar alle apparaten in het netwerk en de MFD geeft aan welke updates er zijn.
Wil je het laten doen? dan kan Raymarine-shop je helpen, stuur de marifoon op en wij zetten de update erop.
Zelf doen? De updates kan je zelf op de site van Raymarine vinden, kies wel de juiste MFD met de juiste versie. Want je moet de marifoon updaten via een MFD, dat kan met een Axiom, a-c-e-eS-gS, en zelfs met de A-C-CWide-E-EWide-G.
Let er op dat de MFD software voor de a/c/e/eS/gS Serie op versie 14.36 of hoger moet draaien. Voor de G-serie hoger dan v4.49.
- https://www.raymarine.nl/service-en-ondersteuning/software-updates/
- https://www.raymarine.nl/nl-nl/download/ray53-ray63-ray73-2nd-station-handset-software
Oudere marifoon updaten, kan dat?
Raymarine bekijkt momenteel de mogelijkheid om ook oudere Raymarine marifoons opnieuw te programmeren (Ray49, 55, 218 en Ray260). Dat kan dat niet via een MFD maar zal door een Raymarine-servicedealer, of van het servicede-aflevering van Raymarine in UK.
Niet meer te updaten:
- RS8300
Mijn marifoon wordt niet genoemd, wat nu?
Helaas is het voor marifoons die niet in deze lijst staan technisch niet mogelijk om andere software te programmeren. De oplossing is bestaande marifoon te vervangen door een nieuw model. Op dit moment is het in Nederland niet strafbaar om met een oude marifoon rond te varen. België is daar wat scherper op. Alle marifoons zijn nog steeds legaal te gebruiken. Maar je mag/moet de kanalen niet gebruiken die opnieuw zijn toegewezen aan VDES.
zeiljacht IMAGINE te Zeebrugge
Mijn marifoon is een Raymarine ray 240E + 2 handsets en active speakers
Kan deze geüpdatet worden naar de nieuwe frequenties ?
Er is ook een externe AIS reciever Raymarine 100 aangesloten.
Mijn plotter is raymarine C120, is hier ook een update nodig of beschikbaar ?
PS. Indien geen update meer mogelijk is, welke marifoon wordt aangeraden en zijn er speciale condities van Raymarine omdat ze voor geen update meer kunnen zorgen ?
Sorry voor het late antwoord. Ik denk dat de Ray240E geen uptate meer gaat krijgen voor de VDES kanalen dat is geen uitspraak van Raymarine. Gewoon niet de VDES kanalen gaan gebruiken.
De C120 (classic) gebruikt de CF-navigatiekaarten die zijn niet meer te updaten. Je kan op dit moment alleen een CF-kaart laten maken bij Garmin (heeft Navionics overgenomen)
Het operatingsysteen van de C120 heeft de laatste update van versie v5.16. Er zullen geen updates meer komen.
https://www.raymarine.com/nl-nl/download/c-series-classic-software
Op dit moment zijn deze Marifoons beschikbaar:
Ik vermoed dat de huidige AIS ontvanger module geen SeaTalkNG (NMEA2000) aansluiting heeft maar een NMEA1084. De Ray90 heeft alleen SeaTalkNG en geen NMEA1084. Dan kan de data van de AIS niet zonder een vertaalmodule op de Ray90 worden aangeboden. Dat kan bijvoorbeeld met een MiniPlex-3USB-N2K (er zijn ook andere modules van andere merken). Hoewel er een hoge Baudrate te gebruiken is op NMEA0183 is het een langzaam protocol. De AIS moet wel de hoge snelheid kunnen verzenden (38400 Baud)
Vervangen van nog goed werkende apparatuur is zonde, maar in deze gemaakte wereld is het helaas zo. Hergebruik en reparatie is bijna niet mogelijk. In dit geval zou ik gaan voor een Ray91 (met intern AIS ontvanger) omdat een NMEA1083 NMEA2000 best prijzig is. Maar ja, er moet dan ook een extra handset bij en een extra buitenspeaker. Nieuwe bekabeling… De actieve buitenspeaker (met volumeknop) is bluetooth.
Of als je het modulair wilt hebben: een Ray90 met een Raymarine AIS700 Klasse B Transceiver | E70476 of een Raymarine AIS350 dual channel AIS ontvanger | E32157. Een bijkomend voordeel (mijn voorkeur) is dat de marifoon niet aan hoeft te staan om AIS gegevens op het STNG netwerk te krijgen. Ook als de marifoon uit staat kan je de AIS gegevens zien op een Axiom.