Verhaal waterbergen bij de HT-race

GPS waterbergenEen paar weken terug was de race Harlingen-Terschelling-Harlingen van 2013… de HT-race. Na een paar keer niet mee hebben kunnen doen was het werkelijk een top tripje. Vooral de terugweg was een genot, bijna alles bezeild. Man wat een feest.

Na de 1e etappe een piepklein biertje op het schip en lekker eten ergens op Terschelling. En dan, aan de tafel, ontstaan ongewild de meest prachtige verhalen. Waaronder een verhaal over waterbergen… ja bergen van water.

Een verhaal dat ik had gezien bij de VPRO serie: Beagle.
Net nog even gekeken op de site en zie dat de reis begonnen is al in 2009. Een interessante reis met fantastische verhalen. (en minder leuke ecologische verhalen)

VPRO Beagle vaarroute darwinIn dit geval gaat het verhaal eigenlijk over zwaartekracht, een systeem van krachten dat nog steeds niet bekend is. Hoewel: Op school leren we dat de zwaartekracht op een massa van 1 kg gelijk is aan 9,8 N, overal op aarde. Maar dat is niet helemaal waar.

Tijdens deze reis is er natuurlijk een GPS meegenomen die de positie logt. Maar ook de hoogte is opgeslagen. Nu is het meten van hoogte voor een standaard GPS systeem lastig en heeft een vrij grote foutmarge. Maar met erg nauwkeurige GPS antennes en genoeg ‘zichtbare’ satellieten is de hoogte goed te bepalen.

Bergen op de oceaan

De waterbergen ontstaan op plekken waar de diepe troggen zijn. Dus daar is een enorme waterkolom die tonnen aan gewicht heeft. Daar is de zwaartekracht dol op, dus die gaat er aan trekken en zorgt er voor dat er een bubbel ontstaat. Hieronder kan je dat zien aan de rode vlekken. De Atlantische oceaan diep is en er dus een berg ontstaat. De hoogteverschillen kunnen oplopen tot 100 meter. Je zal zelf op het schip hier er weinig van merken. Toch zal je dit aan het brandstof verbruik van een tanker moeten zien zou je zeggen. Vanuit Rotterdam naar de westkust van de USA ga je dus eerst berg opwaarts, meer brandstof verstoken, en weer bergafwaarts en minder brandstof verstoken. Ik zou graag een mailtje krijgen van een schipper die dit kan bevestigen (of juist niet).

Maar het tegen gestelde geldt het dus ook, op ondiepe delen zal er minder getrokken worden aan het water en zal er een waterkuil ontstaan. Die zijn blauw in de animatie hieronder, bij India bijvoorbeeld.

Maar als de ijskappen gaan smelten… zal dan het waterniveau op de Noordzee meer gaan dalen? En zal het waterniveau meer gaan stijgen bij de diepe troggen? Zal de waterspiegel hoofdzakelijk stijgen door het uitzetten omdat het warmer wordt? Allemaal vragen die op die avond over tafel kwamen.

Je kan de hele reis van het schip de Beagle op internet bekijken, of de box kopen. Ik moest zelf flink zoeken naar dat kleine stukje over de waterbergen op de beagle site. Het fragment kan je hieronder zien in de eerste 4 minuten.
Overigens is het bekijken van deze gehele trip een echte aanrader. Toegegeven het is een lange zit, maar je komt echt van alles tegen. Dit is met recht een wereldreis te noemen.
Toch even een kritische note, het een kostelijke zonde dat de budgetten voor deze initiatieven door de staat zijn gekort en zelfs zijn opgeheven, stel je voor we gaan zelf nadenken..


Bronnen:
TU Delft: http://home.tudelft.nl/index.php?id=10650
VPRO: http://beagle.vpro.nl/ http://beagle.vpro.nl/#/blog/item/3331/